Dnia 25 kwietnia 2024 r. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej (III CZP 25/22) podjął uchwałę rozstrzygając istotne zagadnienia prawne dotyczące kredytów indeksowanych do waluty obcej lub w niej dominowanych, a potocznie nazywanych „frankowymi”. Konieczność powzięcia uchwały w powyższym zakresie, w ocenie Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego, wynikała z ujawnionych rozbieżności w wykładni przepisów prawa w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych.

Analizując przedstawione przez Izbę Cywilną stanowisko należy uznać je za w pełni korzystane dla Kredytobiorców, albowiem już po raz kolejny potwierdzono, iż w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów, a co za tym idzie, w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie.

Odpowiadając na kolejne pytanie prawne Sąd podkreślił, że jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron.

Nie bez znaczenia pozostaje również kwestia terminu przedawnienia roszczeń Banku. I tak, jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.

W powyższym zakresie przedstawione przez Sąd Najwyższy stanowisko jest tożsame ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jedynej rozbieżności należy jednak upatrywać w odpowiedzi na pytanie piąte, w którym rozstrzygnięto w zakresie świadczeń dodatkowych. Sąd Najwyższy uznał bowiem, iż jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.

Na podstawie art. 87 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym uchwała ma moc zasady prawnej.

Uchwała zapadła większością głosów. Zdania odrębne zgłosili sędziowie Sądu Najwyższego: Joanna Misztal-Konecka (pkt 2), Beata Janiszewska (pkt 2, 3), Marcin Krajewski (pkt 2), Dariusz Pawłyszcze (pkt 1-4), Krzysztof Wesołowski (pkt 2) i Kamil Zaradkiewicz (pkt 2).